Mối (tên khoa học là Isoptera) là một loài côn trùng có họ hàng gần với gián. Chúng có tập tính xã hội cao, sống theo bầy đàn và lập thành vương quốc. Trên thế giới có khoảng 2700 loài mối đã và đang được các nhà khoa học nghiên cứu. Vậy, xung quanh loài côn trùng này có những điều bí ẩn gì thú vị. Hãy cùng mình tìm hiểu thông qua bài viết sau đây nhé.
Mục Lục
Giới thiệu sơ lược về loài mối
Tổng quan về loài mối
Mối có tên khoa học là Isoptera, hay còn gọi là Kiến trắng. Đây là một nhóm côn trùng có tính xã hội cao, hoạt động ẩn náu và sống theo đàn. Trong đàn có sự phân hóa rõ rệt về cấp bậc: gồm mối chúa, mối thợ và mối lính. Mỗi loài đảm nhận một chức năng và nhiệm vụ khác nhau. Thức ăn chính của chúng là Cellulose trong gỗ. Một số loài mối có tập tính xây tổ ở phía trên mặt đất, tạo thành các ụ đất cao. Những ụ đất này có thể cao đến 10m hoặc hơn (đã quan sát được ở một số vùng tại châu Phi). Các “vương quốc mối” thế này nhìn từ xa tựa hồ như một tòa lâu đài khổng lồ vậy.
Ảnh hưởng của loài mối đối với con người
Hầu hết các loài mối đều gây hại, đặc biệt là đối với các công trình xây dựng và nhà ở. Do sức ăn mạnh mẽ, một đàn mối có thể phá hoại nhà cửa, đê điều, hồ chứa nước, thuyền bè, tài liệu quan trọng,….gây thiệt hại to lớn về tài sản. Vì vậy, hiện nay, con người đã cố gắng tìm ra nhiều cách nhằm tiêu diệt tận gốc tổ mối.
TOP 7 điều bí ẩn về loài mối mà có thể bạn chưa biết
Tuy vậy, bỏ qua những mối nguy hại khó lường trên, mối là loài côn trùng được các nhà khoa học săn đón. Bởi lẽ tập tính của loài vật này ẩn chứa rất nhiều điều thú vị cần được khám phá. Sau đây, hãy cùng điểm qua 7 điều bí ẩn về sinh vật bé nhỏ này nhé.
1. Mối tiêu hóa Cellulose nhờ các vi sinh vật có trong ruột
Thức ăn chính của loài mối là gỗ hoặc nấm trên các loài thực vật đã bị mục nát. Do bản chất của Cellulose trong gỗ rất khô và cứng nên mối phải nhờ đến hỗ trợ của các vi sinh vật mới có thể tiêu hóa được chúng. Những loài vi sinh vật này sống cộng sinh trong ruột mối. Chúng có khả năng phá vỡ cấu trúc cứng rắn của sợi Cellulose, từ đó giúp mối tiêu hóa. Đổi lại, mối cung cấp môi trường cho các vi sinh vật này sinh sống và hoạt động. Vì vậy, có thể nói đây là một mối quan hệ cả hai đều có lợi.
2. Mối tìm kiếm vi sinh vật bằng cách ăn phân của nhau
Loài mối cần có sẵn nguồn vi sinh vật nhất định trong ruột trước khi bắt đầu bước vào công việc ăn gỗ cây. Để làm được điều đó, chúng tham gia vào hoạt động có tên gọi là “trophallaxis”, hoặc hiểu một cách “thô” hơn, là chúng ăn phân của nhau. Bên cạnh đó, sau mỗi lần lột xác, chúng cũng cần tự bổ sung nguồn vi sinh vật này. Do đó, việc “ăn phân đồng loại” nghe có vẻ khá ghê, nhưng đây lại là một phần không thể thiếu trong cuộc đời loài côn trùng này.
3. Loài mối có tuổi đời vào khoảng 130 triệu năm và là họ hàng gần xa với loài gián
Các nhà khoa học đã nghiên cứu một mẫu hóa thạch có niên đại 300 triệu năm về trước và phát hiện ra rằng: mối, gián, bọ ngựa có cùng một tổ tiên. Đồng thời, nghiên cứu này cũng cho biết loài mối đã xuất hiện vào thời kỳ Phấn Trắng (khoảng 130 triệu năm trước Công nguyên). Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đã tìm ra miếng hổ phách bọc mẫu mối. Đi kèm là các vi sinh vật chứa trong ruột nó có niên đại 100 triệu năm tuổi. Đây là minh chứng cổ xưa nhất đại diện cho mối quan hệ cộng sinh giữa các loài sinh vật trong tự nhiên.
4. Mối lính và mối thợ đều mù
Hầu hết mối thợ và mối lính đều bị mù. Sỡ dĩ như vậy là vì chúng dành cả đời mình sống trong lòng đất và những nơi tối tăm ẩm thấp. Do đó, mắt của chúng bị thoái hóa dẫn đến thị lực rất kém. Trong các loài mối, chỉ có mối chúa có thị lực phát triển. Điều này nhằm phục vụ việc tìm bạn đời duy trì nòi giống cũng như tìm vị trí thuận lợi cho cả đàn để làm tổ.
Bị mù là thế nhưng cả mối lính và mối thợ đều giữ vai trò trong việc bảo vệ đàn mối. Khi phát hiện mối đe dọa, mối lính sẽ phát tín hiệu cảnh báo cho cả tổ bằng cách tạo âm thanh báo động. Chúng tập hợp lại thành khối và gõ đầu vào thành tổ để gửi đi cảnh báo rung động hết khắp mọi ngóc ngách trong vương quốc.
5. Mối chúa và mối vua có thể bay
Mối chúa và mối vua vốn được sinh ra với đôi cánh trên lưng, nên còn gọi là mối cánh. Sau khi trưởng thành, chúng rời tổ và bay ra ngoài cùng bạn đời để thành lập nên vương quốc của riêng mình. Sau khi tìm được cho mình nơi chốn lý tưởng, chúng tiêu hủy đi đôi cánh và bắt đầu cùng người bạn đời của mình xây dựng một cuộc sống hạnh phúc.
6. Mối có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái
Mối được ví von như là cỗ máy tiêu hủy các chất tồn dư trong đất. Loài côn trùng này sử dụng xác các sinh vật đã chết hoặc đang phân hủy và tái chế lại. Từ đó giúp đất ở khu vực này trở nên màu mỡ hơn, rất thích hợp cho việc trồng trọt. Bên cạnh đó, loài mối cũng góp phần vào việc tham gia trao đổi chất trong đất, tái tạo cấu trúc đất. Do vậy, chúng có vai trò vô cùng quan trọng đối với hệ sinh thái nói chung và các cánh rừng nói riêng.
7. Mối rất “sạch sẽ” và “trau chuốt”
Sẽ thật là ngạc nhiên khi dùng từ “sạch sẽ” để nói về một loài côn trùng chuyên sống trong những nơi tối tăm và ẩm ướt. Nhưng sự thật là vậy. Loài mối luôn cố gắng giữ bản thân mình cũng như vương quốc sạch sẽ nhất có thể. Chúng dành nhiều thời gian trau chuốt cho nhau. Yếu tố vệ sinh đóng vai trò quan trọng đến đời sống của chúng. Bởi lẽ, việc làm này giúp chúng kiểm soát các vi khuẩn và ký sinh trùng có hại trong phạm vi tổ mối của mình.
Trên đây là những điều bí ẩn về loài mối mà có thể bạn chưa biết. Loài côn trùng này nhìn nhỏ bé vậy thôi nhưng lại ẩn chứa nhiều điều thú vị đúng không nào. Hy vọng những thông tin trong bài viết có thể giúp ích cho bạn.